نوار نقاله
انواع نوار نقاله – کانوایر
نوار نقاله (کانوایر – conveyor) از جمله تجهیزاتی است که برای جابجایی مواد مختلف، قطعات، اشیا و… مورد استفاده قرار میگیرد. در عمل برای هندینگ متریال material handing و جابهجایی اشکال مختلف بدون دخالت نیروی انسانی با کمترین هزینه بکار میرود.
امروزه از کانوایر در صنایع مهم، به فراوانی استفاده میشود. جابجایی انواع محصولات، کالاها، قطعات و مواد فله با استفاده از نوار نقاله به سادهترین شکل ممکن صورت میگیرد. حمل و نقل سریع، کارآمد و ایمن محصولات و کالاها از جمله مزیت هایی است که با استفاده از کانوایر یا نوار نقاله حاصل میشود.
نوار نقاله
کانوایر سیستمی است که بدون اما و اگر و با انعطاف بسیار مناسب در اکثر مشاغل و حوزه های صنعتی مشغول به فعالیت بوده و به وفور در صنایع، عاملان فروش، انبارداران، صادرکنندگان، واردکنندکان، خریداران و فروشندگان اجناس مختلف نقش آفرینی میکند.
کانوایرها در ابعاد و اندازه های مختلف قابلیت ساخت را دارا میباشند؛ از انواع یک متری الی نوار نقاله های چند کیلومتری برای کارخانجات معادن، صنعت سیمان و بتن و ماسه، صنعت نفت و گاز و پتروشیمی، صنعت چوب و کاغذ، صنعت تایر، صنعت کاشی و سرامیک و آجر، صنایع غذایی و دارویی و بهداشتی و … قابلیت تولید و خدمت رسانی را دارا میباشد.
اصول کار تسمه نقاله چطوری است؟
اصول کار تسمه نقاله بر حرکت و جابجایی در یک مسیر پیش بینی شده استوار است. اغلب نوار نقاله ها از یک نوار یا تسمه مداربسته، دو یا چند غلطک و یک منبع انرژی تشکیل شده اند. نیروی حاصل از کار منبع انرژی، غلطک های نوار نقاله را به حرکت درآورده و موجب حرکت ممتد تسمه می شود. به این ترتیب فرآیند جابجایی و انتقال در یک مسیر مشخص صورت می گیرد.
بطور کلی برای انتقال مواد از نقطه A به B از نوار نقاله استفاده میکنیم.
نوار نقاله – تسمه نقاله چگونه کار می کند؟
نوار نقاله عملکرد ساده ای دارد. در این دستگاه نوار یا تسمه به دور غلطک های محرک و متحرک قرار گرفته و با گردش آنها حرکت می کند. غلطک محرک غلطکی است که به موتور کانوایر متصل شده است. وقتی موتور شروع به کار می کند، غلطک محرک به گردش درآمده و نوار یا تسمه را به حرکت در می آورد. غلطک متحرک که در سمت دیگر نوار نقاله قرار دارد، با حرکت تسمه شروع به چرخیدن کرده و برگشت نوار را در جهت مخالف تسهیل می کند. به این ترتیب می توان کالا یا مواد را بر روی نوار نقاله قرار داده و آن را از نقطه ای به نقطه دیگر منتقل کرد.

تاریخچه نوار نقاله
تسمه نقاله اولیه از قرن نوزدهم مورد استفاده قرار گرفته است. در سال 1892، توماس رابینز مجموعه ای از اختراعات را آغاز کرد که منجر به توسعه و ایجاد تسمه نقاله مورد استفاده برای حمل زغال سنگ، سنگ معدن و سایر محصولات شد. سپس در سال 1901 ساندویک اختراع و تولید تسمه نقاله فولادی را آغاز کرد.
بعد از گذشته چند سال؛ در سال 1905، ریچارد ساتکلیف اولین تسمه نقاله را برای استفاده در معادن زغال سنگ اختراع کرد که صنعت معدن را متحول کرد.
هنری فورد در سال 1913، خطوط مونتاژ تسمه نقاله را در هایلند پارک شرکت فورد موتور، کارخانه میشیگان معرفی کرد. در سال 1972، انجمن فرانسوی REI در کالدونیای جدید طولانی ترین نوار نقاله مستقیم جهان را در آن روزگار به طول 13.8 کیلومتر ایجاد کرد. طولانی ترین تسمه نقاله مربوط به معدن فسفات Bou Craa در صحرای غربی است (1973، 98 کیلومتر در 11 بخش مجزا). طولانیترین تسمه نقاله تک دهانه در معدن بوکسیت بودینگتون در غرب استرالیا (31 کیلومتر) قرار گرفته است.
در سال 1970، Intralox، یک شرکت مستقر در لوئیزیانا، اولین حق اختراع را برای تمام تسمه های مدولار پلاستیکی به ثبت رساند.
عوامل موثر در تقسیم بندی نوارنقاله
در طراحی و ساخت انواع نوارنقاله و سیستمهای انتقال مواد شما باید مطابق با Layout و نحوه استقرار ماشین آلات توجه ویژه داشته باشید. به طور کلی کانوایرها به از لحاظ ساختاری به دو نوع تقسیمبندی میشوند:
استراکچر
- پروفیل آلومینیوم آنودایزشده – استیل – آهن
تسمه
- ماژولار- بلت – فلزی – پلاستیکی – رولیکی
ابعاد تمامی نوار نقاله های پرتابل یا ثابت، قابلیت تنظیم ارتفاع و طول مطابق با فضا و شرایط کاری را دارا میباشد.
جهت جابهجایی کانوایر
کانوایر پر کاربردترین سیستم های انتقال مواد، مورد استفاده در صنایع بوده و با توجه به نوع تسمه و استراکچر به کار رفته امکان استفاده از آن در صنایع، ماشین آلات و بخش های مختلف کارخانجات وجود داشته و از جهت جابه جایی شامل انواع زیر است.
- مستقیم
- شیبدار
- نهری
- منحنی با زوایای مختلف
ساختار نوار نقاله
نوار نقاله هم مانند تمامی ماشین الات به اجزای مختلفی تقسیم بندی میشوند، حالا به بررسی ساختمان و ساختار سیستم نوار نقاله ها میپردازیم.
اصلی ترین اجزای سیستم تسمه نقاله ها:
بلت (تسمه یا نوار) (Belt):
همان نوار اصلی است که توسط اصطکاک، مواد و قطعات روی آن قرار می گیرند و منتقل می شوند.
استراکچر ( فریم یا قاب):
سازه دور کانوایر است که نوار یا تسمه بین آن قرار می گیرد. این سازه ها عموما از سازه های جوشکاری شده یا با اتصال پیچ و مهرهای بهره میبرند
اتصالات:
اجزایی هستند که حرکت را از موتور به غلتک منتقل می کنند مانند تسمه، زنجیر، چرخ زنجیر (Spracket) و …
رولر ها (غلتک ها):
غلتک ها یا رولر ها استوانه هایی هستند که نوار به دور آن ها توسط اصطکاک فیمابین میچرخد. غلطک هرزگرد حمل بار، غلطک هرزگرد مسیر برگشت، غلطک یا توپی یا درام، غلطک تنظیم کشش تسمه نقاله، غلطک snub، غلطک محرک، غلطک بالایی، غلطک پایینی
موتور محرک:
حرکت کانوایر توسط موتور تامین می شود. که در انواع تک فاز و سه فاز و یا موتورهای اینونتر دار که برای بالانس سرعت حرکت بلت از آن استفاده میشود، تقسیم بندی میگردد.
تنظیم کننده سرعت یا جعبه دنده (گیربکس):
در کانوایرهاف برای جلوگیری از خرابی و انتخاب بهینه موتور از ترکیب موتور و گیربکس استفاده میشود که توسط گیربکس سرعت و گشتاور موتور را به سرعت و گشتاور مورد نظر تبدیل کرده و به وسیله اتصالات به کانوایر منتقل می کنیم.
تسمه سفت کن (سفت کن نوار):
برای تنظیم میزان سفتی نوار یا تسمه در جهت اصطکاک بهتر تسمه با رولر از جزء سفت کن استفاده می شود که معمولا به صورت مکانیکی یا پنوماتیکی عمل می کند.
سیستم نوارنقاله
از مهم ترین سیستم های بکار رفته در نوار نقاله میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
سیستم تنظیم یا رگراژ
نگهداشتن و اعمال مطلوب کشش در تسمه برای تنظیم بودن مقدار اصطکاک
سیستم خود تنظیم self-alignment
نگهداشتن کشش تسمه در حد مورد نیاز برای اصطکاک به وسیله پیچ های تنظیم یا سیستم کنترل اتوماتیکی یا پنوماتیکی
سیستم پاکسازی (تسمه و غلطک و استراکچر)
پاکسازی تسمه، استراکچر، غلطک ها مخصوصا در صنایع غذایی
سیستم متحرک انتقال نیرو (هرزگرد، یاتاقان و بلبرینگ و …)
تولید و انتقال توان از موتور یا محرک (سیستم انتقال نیرو) به رولرها یا غلطک های محرک در جهت بحرکت درآوردن و یا اعمال و و ارد کردن فشار به تسمه نقاله، نیازمند مجموعهای از متحرک ها مانند یاتاقان ها و بلبرینگ ها را دارد.
سیستم بارگذاری و باردهی
گذاشتن یا تغذیه مواد بر روی تسمه از نوار نقاله و هدایت مکانیزم تغذیه در جهت هم راستایی مواد؛ مانند قیف ها، شوتها (ناودانی ها)، باردهندهای اتوماتیک یا پنوماتیک و هل دهنده و توزیع کننده های بار
سیستم خروج و تخلیه بار
خارج کردن مواد اولیه یا فراوری شده و هدایت انها برای خروج از سیستم کانوایر در جهت مرحلهی بعدی تولید یا بسته بندی؛ مانند: جداکننده ها، اسلایدرها، ناودانی ها، بیرون اندازها، بسته بندی کننده، سیستم خودکار گریپپر
کاربرد کانوایر
در حال حاضر نوار نقاله به عنوان ابزاری ضروری در حوزه صنعت شناخته می شود. تقریبا در هر صنعتی می توانیم شاهد استفاده از انواع نوار نقاله باشیم. از صنایع کلان گرفته که برای اتوماسیون صنعتی خطوط تولید، مونتاژ یا بسته بندی از کانوایر استفاده میکنند تا صنایع خرد و متوسط در هر یک به نوعی از کانوایرها استفاده می شود. صنایع غذایی، خودرو، کشاورزی، معدن، تولید لوازم خانگی، در فروشگاهها برای جابهجایی اجناس، در بارگیری و تخلیه به صورت اتوماتیک، در هنگام بارگیری اگر کامیون پایینتر از محل بار قرار داشته باشد، از نوار نقاله برای فرستادن بار به درون کامیون، در پله برقی و پیادهروهای متحرک، تنها چند نمونه از صنایعی هستند که کانوایر در آن ها کاربرد دارد.
- خطوط مونتاژ محصولات با وزن سبک و متوسط از جمله صنایع تایر، لوازم خانگی، الکترونیک، قطعات خودرو و …
- خطوط انتقال مواد فله ای در صنایع معدنی، سلولزی، غذایی و دارویی، پلیمر، چوب و …
- خطوط انتقال مواد مصرفی و محصولات در انبار کارخانجات و مراکز توزیع کالا
- انتقال محصولات در خطوط تولید و بین ماشین آلات و ایستگاه های کاری برای بینیاز کردن از حمل و نقل انسانی
- خطوط انتقال ماشین آلات مختلف در صنایع غذایی برای همراستایی بین ظرف و ماده غذایی
- انتقال مواد اولیه به ماشین آلات مختلف از جمله دستگاه آسیاب و خردکن در صنایع معدنی، سنگ، پلیمر و چوب …..
- انتقال محصولات و ضایعات خروجی از ماشین آلات مخصوصا خطوط الکترونیکی و غذایی
- سیستم های انتقال ماشین آلات چاپ و بسته بندی
صنایع غذایی
کانوایرها نقش ویژهای در صنایع غذایی ایفا میکنند. در خطوط تولید بسیاری از فرآوردههای غذایی از نوار نقاله ها به شکلهای مختلف استفاده میشود. میتوان گفت اغلب مراحل تولید بسیاری از محصولات غذایی در کارخانجات مجهز به شکل مستقیم به کانوایرها وابسته است. کلیه مراحل پاک کردن، شستشو، فرآوری، لیبل زدن و بسته بندی با استفاده از این سیستم ها انجام می شود.
صنعت خودرو
در صنعت خودرو کانوایر در مراحل مختلف تولید و مونتاژ کاربرد دارد. جابجایی قطعات بزرگ خودرو مانند موتور، گیربکس و …. و مونتاژ آن ها با استفاده از انواع کانوایر صورت می گیرد. در ساخت تجهیزات و لوازم خودرو نیز از نوار نقاله ها استفاده می شود. نوار نقاله های مورد استفاده در ساخت خودرو بسته به مراحل تولید باید از مقاومت بالا در برابر سایش، بریدگی، حرارت، تحمل وزن سنگین قطعات و… برخوردار باشند.
صنعت معدن
صنعت معدن از جمله صنایعی است که کانوایرها در آن نقشی کلیدی دارند. کلیه مراحل انتقال، فرآوری و انبار ذخایر معدنی با کمک کانوایرها انجام می شود. این سیستم ها به منظور حمل و نقل مواد معدنی سنگین و حجیم به کار گرفته می شوند. نوارمقاله ها باید توانایی انتقال هر گونه مواد برای کانی های با ابعاد مختلف از سنگ معدن های چندین تُن تا خاک هایی که حاصل از خردایش و فراوری می باشد. با استفاده از نوار نقاله ها می توان انواع مواد معدنی خام یا فرآوری شده را با سهولت، سرعت و ایمنی بالا جابجا کرد.
صنعت بسته بندی
در صنعت بسته بندی از کانوایر به منظور کاهش نیروی انسانی، افزایش سرعت و سهولت کار استفاده میشود. در این صنعت نوار نقاله همچون یک میز متحرک در مقابل نیروی انسانی یا ماشین آلات بسته بندی قرار می گیرد. با استفاده از این سیستم نیاز به جابجایی نیروی کار کاهش یافته و سرعت و بازدهی کار افزایش پیدا می کند. در بعضی طراحی های هوشمندانه، بسته بندی توسط حرکت نوار نقاله بدون دخالت نیروی انسانی انجام میپذیرد که سرعت و دقت قابل قبولی را ارائه میدهد.
صنعت حمل و نقل
کانوایرها از جمله اجزای جدایی ناپذیر صنعت حمل و نقل به شمار می روند. از این سیستم ها در مراحل تخلیه، بارگیری، انتقال و انبار به اشکال مختلف استفاده می شود. از نوار نقاله های به کار رفته در فرودگاه ها گرفته تا کانوایرهایی که برای بارگیری محصولات و کالاها مورد استفاده قرار می گیرند برخی از نمونه هایی هستند که می توانیم مورد اشاره قرار دهیم.
انواع مختلف دستگاه نوار نقاله
انواع نوار نقاله را میتوان به شکلهای مختلف دسته بندی کرد. در یک دسته بندی کلی کانوایرها به انواع کانوایر دستی، گرانشی و برقی تقسیم می شوند. کانوایرهای دستی از ساده ترین انواع نوار نقاله هستند که به وسیله نیروی انسانی به حرکت درمی آیند. در انواع کانوایرهای گرانشی که بر اساس نیروی گرانش و با تاثیر از تغییر ارتفاع کار می کنند. کانوایرهای برقی تنوع زیادی دارند و معمولاً با توجه به ویژگی های بارزشان نام گذاری می شوند.
- کانوایر تسمه لاستیکی ( بلت کانوایر یا نوار نقاله) belt conveyor
- کانوایر شبکه پلاستیکی و فلزی ( در انواع صاف – چرخشی یا کانوایر آرک) link belt conveyor
- کانوایر پیاله ای یا کاسه ایی – کانوایر الواتور BUCKET ELEVATOR
- کانوایر بازویی Drag conveyor
- کانوایر اسلت ( صفحه فلزی – پلاستیکی – چوبی) slat conveyor
- کانوایر زنجیری chain conveyor
- کانوایر غلطکی – رولیک کانوایر (در انواع صاف و چرخشی) roller conveyor
- کانوایر هوایی conveyor – monorail
- کانوایر انعطاف پذیر – آکاردئونیFlexible roller conveyor
- کانوایر بالابر عمودی و مارپیچ Vertical & spiral Conveyor
- کانوایر تخلیه و بارگیری loading belt conveyor
- کانوایر معدنی – نوار نقاله معدنی Mineral Belt Conveyor
رایج ترین انواع کانوایر را می توانیم به این صورت معرفی کنیم:
کانوایر ساده یا تسمه نقاله
تسمه نقاله همان چیزی است که با شنیدن نام نوار نقاله به ذهن ما خطور می کند؛ یک کانوایر ساده که از یک تسمه متحرک و تعدادی غلطک تشکیل شده است. غلطک ها با حرکت موتور می چرخند و تسمه را به حرکت در می آورند. این کانوایر با وجود سادگی، ابزاری کارآمد و مفید است و موارد استفاده متنوعی دارد.
تنوع کاربردهای کانوایر تسمه ای موجب شده که این سیستم با مشخصات مختلف طراحی و تولید شود. کانوایرهای تسمه ای را می توان با طول و عرض های مختلف طراحی کرد. همچنین امکان ساخت این کانوایرها با متریال های گوناگون وجود دارد. برای نمونه نوار کانوایر تسمه می تواند از جنس چرم، لاستیک، پلاستیک، برزنت یا فلز باشد. موارد مصرفی کانوایر ساده در صنايعی از جمله صنايع غذائي، دارویی، معدني، سيمان ، صنايع سنگين و … میباشد.
نوار نقاله های تسمه ای از نظر نوع تسمه در سه دسته کانوایرهای تسمه تخت، تسمه مقعر و تسمه زیپ شونده جای می گیرند. کانوایر تسمه تخت یکی از جدیدترین انواع کانوایر است که در بسیاری از خطوط تولید کاربرد دارد. تسمه این کانوایر از مقاومت و انعطاف پذیری بسیار زیادی برخوردار است و سطحی صاف و یکنواخت دارد. سطح یکنواخت کانوایر تسمه تخت این امکان را فراهم می کند تا جابجایی و انتقال انواع کالاها و محصولات به شکل ایمن و آسان انجام شود. در ساخت این محصول مواد طبیعی و الیاف مصنوعی مثل پلیاستر و نایلون استفاده شده است.
در کانوایر تسمه مقعر، تسمه لبه هایی خمیده و به شکل مقعر دارد. نوار کانوایر تسمه زیب شونده، تقعر بیشتری دارد، به طوری که لبه های آن در هنگام حرکت به یکدیگر متصل شده و کانالی به شکل لوله تشکیل می دهد.
خصوصيات کانوایرهای تسمه لاستیکی
- عرض کانوایرها مختلف هستند و طولهاي بسیاز زیاد که گاهی به کیلومتر هم میرسد.
- نقاله اي كه سطح انتقال دهنده آن از يك نوار لاستیکی یا برزنتي تشكيل شده است .
- جهت حمل مواد بصورت انباشته، تكي يا بسته بندي شده بر روي نواري كه با هرزگرد مکمل است، در مسير مستقيم يا منحني بكار مي رود.
- میتواند مواد را در سطح افقي شيبدار تا شيب 82 درجه به طرف بالا يا پايين حمل كند.
- نوارهايي كه کاملا صاف و مسطح هستند و براي انتقال جعبه ها ، بسته بندي ها و یا قطعات در طول خط مونتاژ بكار ميروند.
- نوارهاي مقعري كه معمولا بصورت U يا V داراي دو يا سه روليك بصورت مايل مي باشند براي انتقال مواد بصورت انباشته، جهت استفاده در انتقال مواد (معدنی – سيمان – گچ – گندم- ذرت و غیره ) کاربرد دارند.
- نوارهاي فلزي معمولا در جايي كه گرما يا سرماي زياد يا فعل و انفعالات شيميايي وجود داشته باشد ، مورد استفاده قرار مي گيرند. در مکانهایی که مواد شیمیایی برای انتقال وجود دارد از استنلس استیل استفاده می شود.
- سرعت آن از حدود 3 تا 800 متر بر دقيقه است. در نوع های سرعت ثابت و متغییر (یا اینونتر) ساخته میشود.
- محدوده حمل مواد تا حدود 300 تن محصول در ساعت
کانوایر زنجیری chain conveyor
نوار نقاله زنجیری یا نقاله زنجیری وسیله ای برای جابجایی مواد است که در خطوط تولید به وفور مورد استفاده قرار می گیرد. این کانوایر از تعدادی چرخ دنده و زنجیر تشکیل شده است. حرکت نوار نقاله زنجیری از طریق چرخش آزاد دندانه های چرخ دنده ها در طول زنجیر صورت می گیرد. با شروع کار موتور، حرکت چرخ دنده ها آغاز شده و زنجیر به گردش درمی آید. به این ترتیب واگن های حامل مواد حرکت کرده و فرآیند انتقال انجام می شود. نوار نقاله های زنجیری از ظرفیت بالایی برای حمل و نقل مواد و قطعات حجیم و سنگین برخوردارند، به همین دلیل در صنایع بزرگ مانند صنایع معدنی و خودروسازی به فراوانی کاربرد دارند.
پیمودن مسیر زاویه ای رو به بالا یا پایین، طراحی مسیر با اشکال مختلف مانند Z و یا داخل مخزن و یا میکسر و یا خرد کن و یا کوره شود، سرعت زنجير آن در حدود 30 تا 60 سانتي متر بر دقيقه است، همگی از ویژگی های نوارنقاله زنجیری میباشند.
کانوایر ناودانی
نوار نقاله ناودانی همان طور که از اسمش پیداست شبیه ناودان بوده و دارای قسمت های مختلفی از جمله سر نقاله , وسط نقاله , پایه های نقاله می باشد. به این صورت که در این کانوایر از قانون جاذبه نیز برای انتقال محصولات استفاده می شود. با استفاده از کانوایر ناودانی می توان اجسام را از سطحی به سطح دیگر منتقل کرد. این نوار نقاله عموماً به منظور حمل و نقل مواد و محصولات در بین طبقات به کار می رود. در صورتی که نیاز باشد که فضای کمتری اشغال شود می توان کانوایر ناودانی را به صورت مارپیچی طراحی نمود.
نوار نقاله ناودانی از چندین قسمت مختلف تشکیل شده است که عبارت است از سر نوار نقاله، ته نوار نقاله، سازه میانی نوار نقاله، پایه رولیک نوار نقاله، درام نوار نقاله و رولیک نوار نقاله که در نوار نقاله ناودانی معمولا پایه های رولیکها که آنها هم از ناودانی با گریدها و ابعاد گوناگون هستند بر روی شاسی اصلی پیچ می گردند.
این نوع نوار، عموما یک محیط بسته دایره ای می باشد که حول یک مسیر ثابت در حال گردش هست و به هنگام چرخش کالاها و اجسام مختلفی را در طول مسیر جابجا می کند.
نوار نقاله ناودانی در سیستم حمل معادن، تولید شن و ماسه، صنایع متالوژی، صنایع غذایی، صنایع بسته بندی و … استفاده می شود.
ویژگی های نوار نقاله ناودانی:
- نوار نقاله درجه یک باید با مواد اولیه ای کاملا خالص تولید شده باشد و لایه بالایی و زیرین آن مثلا از پلاستیک مرغوب باشد و تار و پود مستحکمی داشته باشد.
- قدرت کشش بالایی داشته باشند.
- در برابر ضربه مقاوم باشند.
- قابلیت حمل کالاهایی با وزن بالا را داشته باشند.
کانوایر مغناطیسی Magnetic Belt Conveyor
مگنت کانوایر یا نوارنقاله آهنربایی نوعی از تجهیزات انتقال مواد هستند که برای انتقال اهن و فولادها کاربرد دارند. فلزاتی که قابلیت جذب شدن دارند توسط بستر این نقاله جذب شده و به حرکت درمیآید. دستگاه های کانوایر مغناطیسی در دونوع نوار ثابت و نوار متحرک ساخته میشوند.
از این نوع کانوایر برای انتقال قطعات آهنی یا قطعات حاوی آهن استفاده می شود. بر سطح بستر کانوایر مغناطیسی آهنرباهایی وجود دارد که قطعات حاوی آهن را به خود جذب می کند. به این ترتیب می توان این قطعات را با دقت بالا و نیز به صورت عمودی جابجا کرد. از نوار نقاله های مغناطیسی به منظور جذب تراشه های آهنی در هنگام ماشین کاری نیز استفاده می شود.
کاربردهای مگنت کانوایر
- خطوط انتقال مواد
- خطوط بسته بندی
- خطوط بازبافت
کانوایر مغناطیسی یا کانوایر آهن ربایی در پلتفرم های مختلفی مانند : کانوایر مغناطیسی افقی ، کانوایر مغناطیسی زد شکل ، کانوایر مغناطیسی عمودی و سایر پلتفرمها قابل طراحی و تولید می باشد . کاربرد کانوایر های مغناطیسی به غیر از صنایع براده برداری و جداسازی ، در صنایع بسته بندی بسیار است.
کانوایر سطلی یا پیاله ای (کاسه ای) BUCKET ELEVATOR
نوار نقاله سطلی یا پیاله ای یک کانوایر با حرکت عمودی یا شیب دار است که از حلقه ای به هم پیوسته از تعدادی سطل تشکیل شده است. این ظروف یا سطل ها معمولا با استفاده از زنجیر، تسمه و کابل به هم متصل می شوند. زمانی که کانوایر شروع به حرکت می کند سطل ها همواره در حالت افقی باقی می مانند، به این ترتیب از سقوط و ریزش مواد و اجسام جلوگیری می شود. نوار نقاله های سطلی گزینه هایی مناسب برای حمل و نقل مواد فله نظیر محصولات غذایی، شیمیایی و کشاورزی هستند. همچنین از این کانوایرها می توان برای انتقال عمودی اجسام مختلف استفاده کرد.
ویژگی های کانوایر سطلی
- براي حمل مواد و محصولات پودري يا دانه اي شكل مانند سيمان، مواد معدني، شن و ماسه، صنایع غذیی، حبوبات، گندم، جو، ذرت، و غیره بكار مي رود.
- بستگی به حساسیت مواد، با پوشش يا بدون پوشش از آن استفاده مي شود .
- جهت تخليه آن از نيروي گريز از مركز کمک گرفته میشود.
- شيب آن مي تواند بين 44 تا 90 درجه باشد .
- در مسيرهاي افقي، عمودي و شيب دار حركت مي كند. سطل همیشه افقی است.
- براي حمل مواد داغ ، زبر و خراشيده ، ايده ال است.
- دارای یک یا چند پیاله با اندازه های مختلف.
کانوایر غلطکی یا رولیکی Roller conveyor
این نوار نقاله از تعدادی غلطک یا رولیک که در بین دو ریل موازی کانوایر ثابت شده اند، تشکیل می شود. حرکت اجسام بر روی کانوایر غلطکی با چرخش غلطک ها صورت می گیرد. به عبارت دیگر با چرخش غلطک ها اجسام بر سطح کانوایر به جلو رانده می شوند. کانوایر غلطکی ممکن است از نوع دستی یا گرانشی باشد، در هر صورت این کانوایرها از ساده ترین انواع سیستم های نقاله به شمار می روند. از کانوایر های غلطکی می توان به منظور جابجایی بسته ها در فرودگاه یا ادارات پست، بارگیری کالا در اسکله یا در خطوط مونتاژ استفاده کرد.
ویژگی های کانوایر غلطکی
- جهت انتقال محصول با احجام بزرگ و نسبتا سنگين در مسافتهاي كوتاه بكار مي رود
- مي تواند از نظر ارتفاع ، با قسمت پايين جسم ميزان شود، بنحوي كه جهت انتقال جسم بر روي نقاله ، نيازي به بلند کردن آن نباشد.
- مي توان غلطك هاي آن را توسط يك تسمه يا زنجير چرخاند.
- جهت حمل اجسامي كه كف آن ها صاف و تخت است بكار مي رود.
کانوایر غلطکی برقی
در نوار نقاله غلطکی برقی از تعدادی غلطک که به موتور متصل هستند برای جابجایی مواد و محصولات استفاده می شود. غلطک های این کانوایر با توجه به نوع بار ممکن است به وسیله زنجیر یا تسمه به یکدیگر متصل شده باشند. کانوایرهای غلطکی برقی عموماً به منظور جابجایی محصولات و کالاها در فواصل طولانی مورد استفاده قرار می گیرند. صنایع غذایی، بسته بندی و فولادسازی از جمله فعالیت هایی هستند که انواع کانوایر غلطکی برقی در آن ها کاربرد دارند.
کانوایر ویبره ای
برخورداری از قابلیت جابجایی مواد و ایجاد ارتعاش به صورت همزمان ویژگی بارز نوار نقاله های ویبره ای است. بستر این کانوایرها در هنگام انتقال مواد به صورت خطی و چرخشی به لرزش در می آید. این قابلیت کمک می کند تا جابجایی مواد به صورت یکنواخت و بدون تجمع انجام شود. نوار نقاله های ویبره ای یا ارتعاشی تنوع زیادی دارند و در صنایع مختلف مورد استفاده هستند. جابجایی مواد خشک فله همچون حبوبات، غلات، شن و ماسه، سنگ دانه و… از جمله کاربردهای انواع کانوایر ویبره ای محسوب می شود.
کانوایر حفاری
در کانوایر حفاری با استفاده از تکیه گاه های متحرک و ثابت مواد به شکل تدریجی در راستای نوار نقاله حرکت می کنند. ساختار این نوارنقاله اجازه می دهد مواد و اشیا به صورت دقیق و منظم به محل مورد نظر هدایت شوند. به همین دلیل نوار نقاله های حفاری به شکل گسترده در خطوط مونتاژ کاربرد دارند.
کانوایر چرخی
نوار نقاله چرخی از تعدادی چرخ که در میان یک فریم قرار گرفته اند تشکیل شده است. در این کانوایر اجسام به صورت دستی یا با تکیه بر نیروی گرانش به حرکت در می آیند. تعداد چرخ ها و میزان فاصله بین آنها به نوع بار و چگونگی فرآیند انتقال بستگی دارد. حمل بسته ها، اجسام و اشیا در هنگام بارگیری و تخلیه کامیون از جمله کاربردهای کانوایرهای چرخی است.
کانوایر پیچشی یا حلزونی
این نوار نقاله متشکل از تیغه ای مارپیچی و چرخان است که در داخل یک لوله جای گرفته است. تیغه مارپیچی با محوریت یک شافت می چرخد و مواد مایع یا دانه ای را به راحتی جابه جا می کند. نوار نقاله های پیچشی را می توان با مشخصات و قابلیت های مختلف طراحی کرد. جابجایی مقادیر بالای مواد به صورت آهسته یا سریع از جمله قابلیت های این کانوایر به شمار می رود. در جابجایی محصولات و موادی چون غلات، خرده چوب، گوشت، ضایعات غذایی، خوراک دام و مواردی از این دست از انواع کانوایر پیچشی استفاده می شود.
کانوایر پنوماتیک/خلا
نوار نقاله پنوماتیک یک سیستم ویژه برای انتقال مواد خشک است. در این سیستم محصولات خشک فله بدون تماس دست انسان و به صورت بهداشتی جابجا می شوند. اساس کار کانوایرهای پنوماتیک بر جابجایی محصولات فله ای از طریق کانال های انتقال و با نیروی هوا استوار است. در این کانوایرها هوا به عنوان نیروی محرک عمل می کند. با شروع به کار کانوایر، جریان هوا مواد فله را از طریق کانال ها جابجا کرده و به محل مورد نظر هدایت می کند. کانوایرهای خلا نیز به همین شکل عمل می کنند. با این تفاوت که در این کانوایرها مواد خشک با جریان مکش ناشی از خلا هوا جابجا می شود. ایمنی بالا، نشتی اندک و سهولت تعمیر و نگهداری برخی از ویژگی های انواع نوار نقاله پنوماتیک و خلا به شمار می رود.
کانوایر توپی
نوار نقاله توپی از مجموعه ای از توپ تشکیل شده که به وسیله چرخاننده های مخصوص در جهات مختلف به گردش درمی آیند. استفاده از این نوار نقاله کمک می کند تا حرکت و جابجایی محصولات در چند جهت امکان پذیر باشد. وقتی خطوط نقاله با یکدیگر ترکیب می شوند از کانوایرهای توپ به منظور انتقال محصولات از خطی به خط دیگر استفاده می شود. این کانوایرها در خطوط مونتاژ و بسته بندی کاربرد زیادی دارند.
کانوایر تلسکوپی- آکاردئونی
کانوایر تلسکوپی به عنوان یک سیستم ایده آل برای استفاده در واحدهای انبار شناخته می شود. این کانوایر در تخلیه و بارگیری بسته ها، کالاها و محصولات نقشی کلیدی ایفا می کند. با استفاده از کانوایرهای تلسکوپی نیاز به حمل اجسام به وسیله انسان به حداقل ممکن کاهش پیدا خواهد کرد.
کانوایر سقفی
نوار نقاله ها عموماً از نوع زمینی هستند. ولی گاهی لازم است که برای استفاده بهینه از فضا یا نیازهای خاص از کانوایرهای سقفی استفاده شود. این کانوایرها با یک ریل به سقف متصل شده و از طریق واگن های حامل، اجسام را جابجا می کنند. واگن ها به وسیله زنجیر یا کابل به ریل اتصال دارند و در طول آن به حرکت در می آیند. معمولاً نوار نقاله های سقفی در یک مسیر پیوسته حرکت می کنند، البته ممکن است حرکت آنها از حالت افقی به عمودی و بالعکس تغییر کند.
طراحی و ساخت تسمه نقاله
طراحی و ساخت نوار نقاله می تواند در عرض چند دقیقه، چند هفته یا چند ماه انجام شود. هر چه سیستم نوار نقاله پیچیده تر و طول آن بیشتر باشد، زمان بیشتری برای طراحی و ساخت آن لازم است. به طور کلی فرآیند ساخت و راه اندازی نوار نقاله از نظر چگونگی انجام مراحل به سه دسته ساده، نسبتا پیشرفته و پیشرفته تقسیم می شود.
← ساده
نوار نقاله های ساده عموما از غلطک، تسمه و تجهیزات کنترل دستی تشکیل شده اند. این کانوایرها که طول اغلب آنها کمتر از ۷ متر است، در انتقال محصولات به صورت خطی و مستقیم کاربرد دارند. فرآیند طراحی و ساخت نوار نقاله های ساده بسیار راحت است. می توان گفت اصلی ترین بخش آماده سازی این نوار نقاله ها، انتخاب بهترین و مناسب ترین نوع آنهاست. نوار نقاله های ساده از نظر نصب و مونتاژ نیز بسیار ساده هستند و به سهولت راه اندازی می شوند.
← نسبتا پیشرفته
طراحی و ساخت نوار نقاله های نسبتا پیشرفته اندکی پیچیده تر است. با این حال هر فرد یا مجموعه ای که از دانش فنی لازم برخوردار باشد می تواند به خوبی این کار را به انجام برساند. فرآیند ساخت و راه اندازی کانوایرهای نسبتا پیشرفته طی مراحل مشخصی صورت می گیرد. باید در نظر داشت که مهمترین نکته در طراحی این کانوایرها درک و تشخیص ملزومات مرتبط با فرآیند حمل و نقل است. به عبارتی باید پیش از طراحی و ساخت کانوایرهای نسبتا پیشرفته، هدف از به کارگیری آنها مشخص شده باشد. مشخصات محصول یا کالا، نحوه جابجایی و دیگر جزئیات مرتبط با جابجایی از جمله مواردی هستند که پیش از آغاز ساخت و نصب نوار نقاله های نسبتا پیشرفته مورد توجه قرار می گیرند.
← پیشرفته
نوار نقاله های پیشرفته در دسته تجهیزات و سیستم های پیچیده جای دارند. طراحی و ساخت این کانوایرها نیاز به دانش و مهارت تخصصی دارد. نوارنقاله های پیشرفته ممکن است شباهت زیادی به نوارنقاله های نسبتا پیشرفته داشته باشند و تنها مسیر طولانی تری را پوشش دهند. این سیستم ها همچنین می توانند با انواع قطعات، تجهیزات، لوازم و آپشن ها تجهیز شوند.
قیمت نوار نقاله
تهیه کانوایر با قیمت مناسب یکی از دغدغه هایی است که اغلب خریداران با آن مواجه هستند. در بحث تعیین قیمت کانوایر عوامل متعددی وجود دارد که باید پیش از سفارش مورد توجه قرار بگیرد. توجه به این عوامل به تهیه مناسب ترین و کاربردی ترین کانوایر با بهترین قیمت کمک می کند.
در ابتدا باید به کیفیت متریال مورد استفاده در ساخت نوار نقاله اشاره کنیم. طبیعی است که هر چه متریال به کار رفته در تولید کانوایر مرغوب تر باشد کیفیت و به دنبال آن قیمت این قطعه بیشتر است. به عنوان مثال تسمه ای که از کائوچو یا به عبارتی لاستیک طبیعی تولید می شود از مرغوب ترین تسمه های نوار نقاله به شمار می رود. این تسمه می تواند در برابر بسیاری از عوامل آسیب زا مقاومت کند. در مقابل برخی از انواع تسمه که از کائوچو نامرغوب و ناخالص تهیه شده اند از کیفیت لازم برخوردار نیستند و به همین دلیل ارزان ترند.
مشخصات فنی نوار نقاله عامل دیگری است که قیمت این قطعه را تحت تاثیر قرار می دهد. انواع کانوایر با توجه به نوع طراحی، جنس، عملکرد و دیگر مشخصات با قیمت های متنوع ارائه می شوند.
ابعاد و طول تسمه نقاله را نیز می توانیم به عنوان یک فاکتور تاثیر گذار بر هزینه نهایی ساخت کانوایر معرفی کنیم. طبیعتا برای ساخت کانوایرهایی با طول بیشتر لازم است هزینه بیشتری صرف شود.
به طور کلی قیمت نوار نقاله بیش از هر چیز از مشخصات آن تاثیر می پذیرد. با این حال نمی توان نقش عوامل دیگر را نادیده گرفت. برای نمونه شرکت های عرضه کننده کانوایر این قطعه را با قیمت های مختلف ارائه می دهند.
انواع تسمه نوار نقاله (انواع تسمه نقاله)
تسمه نوار نقاله دارای انواع زیر است:
- تسمه نقاله صنایع سبک و سنگین؛ از این نوار نقاله در اکثر صنایع به منظور جابه جایی، تخلیه و بارگیری استفاده میشود.
- تسمه نقاله مقاوم در برابر مواد شیمیایی؛ از این سیستم جابه جایی در اکثر کارخانههای تولید مواد و تجهیزات شیمیایی استفاده می گردد. این مدل از تسمه نقاله با مقاومت بالا در برابر واکنش های شیمیایی کمترین میزان خرابی در هنگام کار را به دنبال دارد.
- تسمه نقالههای v شکل؛ از این نوار نقاله اغلب برای جابهجایی مواد فله مثل گچ، سیمان، ذرت، آرد و … استفاده میشود. علاوه بر این از ریختن مواد فله به اطراف و در مسیر نوار نقاله جلوگیری می کند.
- تسمه نقاله آج دار
- تسمه نوار نقاله مدولار
- تسمه نقاله منجید دار؛ اینگونه از نوار نقاله با داشتن چندین لایه و همچنین تار و پور مستحکم و یکپارچه از مقاومت و استحکام بالایی برخوردار است.
- تسمه نقاله استیل کورد (از جنس استیل)
- تسمه نقاله پی وی سی؛ از این سیستم انتقال در صنایع غذایی، دارویی و بهداشتی استفاده میگردد.
- تسمه نقاله های مقاوم در برابر سایش و فرسایش، روغن و حرارتهای بالا
- تسمه نقاله زمانی (Timing)؛ در این سیستم با یک برنامه ریزی مدون و دقیق نوار نقاله در یک زمان خاص شروع به کار نموده و پس از آن غیرفعال میشود.
- تسمه نقاله PU برای صنایع غذایی و سبک
چگونگی انتخاب تسمه نقاله
انتخاب نوار نقاله مناسب اولین اقدامی است که پیش از طراحی، ساخت و مونتاژ این دستگاه انجام می شود. برای این کار لازم است که اطلاعاتی در ارتباط با شرایط و امکانات، نحوه حمل و نقل و مشخصات محصول یا کالایی که بناست با کانوایر جابجا شود، جمع آوری گردد.
برای انتخاب نوار نقاله باید ابتدا نوع محصول و موادی که برای حمل آن ها قصد داریم از نوارنقاله استفاده کنیم را مشخص نماییم و کاربرد نوار نقاله ها را به خوبی درک کرده باشیم.
به طور مثال برای استحکام بیشتر تسمه نقاله ها، از فولاد در ساخت آن ها استفاده می کنند. این تسمه نقاله ها برای حمل در شرایط سخت و حمل بارهای ستگین (بیش از ۱۰ مگاپاسکال) در صنایعی مانند حمل سنگ ها مناسب هستند.
همچنین تسمه نقاله های با جنس آرامید می توانند تا ۱۰ مگاپاسکال بار را تحمل کنند و برای استفاده در صنایعی مانند معادن بسیار مناسب هستند.
به طور کلی هنگام انتخاب نوارنقاله لازم است مواردی مانند؛ اندازه، وزن و توزیع محصول، مواد ساخته شده از محصول، چگونگی بارگذاری محصول روی نوارنقاله، آیا جهت گیری محصول تغییر می کند یا خیر، سرعت مورد نظر جهت انتقال محصول، آیا مسیر شیب دار است یا خیر، شرایط محیطی (رطوبت، گرما، مواد شیمیایی) و غیره را در نظر بگیریم.
شرایط و امکانات
در ارتباط با شرایط و امکانات موارد مهم نکاتی چون دمای محیط، میزان رطوبت و به طور کلی شرایط محیطی را شامل می شود. برای نمونه باید دید که آیا لازم است کانوایر در برابر دمای بالا یا پایین مقاوم باشد؟ رطوبت محیط چقدر است؟ آیا امکاناتی برای جذب و کاهش رطوبت محیط وجود دارد؟ همچنین باید وجود شرایط ویژه و خاص همچون ذرات معلق در هوا، آلودگی، مواد شیمیایی، مواد منفجره و… نیز بررسی شود.
نحوه حمل و نقل
چگونگی اجرای فرآیند جابجایی نیز از دیگر مواردی است که پیش از انتخاب کانوایر مورد توجه قرار می گیرد. استفاده از نوار نقاله ممکن است به شکل های مختلف و با اهداف گوناگون انجام شود. مثلا گاهی لازم است که امکان تماس انسان با محصول یا کالایی که بر روی نوار نقاله قرار می گیرد، به راحتی و در هنگام حرکت وجود داشته باشد. در مقابل ممکن است از نوار نقاله در یک خط تولید اتوماتیک و بدون دخالت مستقیم انسان استفاده شود.
گاهی نوار نقاله در فرآیندهایی نظیر پخت و پز، فرآوری، خشک کردن، خنک کردن یا چاپ مورد استفاده قرار می گیرد. در هر یک از این موارد مشخصات و ویژگی های نوار نقاله تاثیر مستقیم بر کارایی مناسب این سیستم دارد. عواملی چون مدت زمان چرخه نوار نقاله، سرعت، ارتفاع و تجهیزات مورد استفاده در کنار نوار نقاله نیز از دیگر مواردی هستند که در این زمینه می توانیم مورد اشاره قرار دهیم.
مشخصات بار
مطمئناً در انتخاب نوار نقاله مناسب توجه به نوع بار و مشخصات آن اهمیت زیادی دارد. محصول یا کالای مورد نظر می تواند خشک یا مرطوب، جامد یا مایع، آسیب پذیر یا مقاوم، خطرناک یا بی خطر، سبک یا سنگین، به صورت فله یا به شکل قطعات کامل یا ناتمام باشد. طبیعی است که تناسب نوار نقاله با نوع بار از مهمترین فاکتورهایی است که پیش از انتخاب نوار نقاله مورد توجه قرار می گیرد.
5 دیدگاه
به گفتگوی ما بپیوندید و دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید.
شما در زمینه طراحی کانوایر های اسکرو هم فعالیت میکنین؟
بله
در زمینه طراحی و ساخت کانوایرهای اسکرو با کاربردهای خاص فعالیت داریم
ممنون از مقاله خوبتون در زمینه نوار نقاله
شما کانوایر های معدنی هم طراحی میکنین؟ برای استفاده در زاویه و اسکرو کانوایر مشکل داریم
سلام مهندس جانیاری
بله مجموعه فرامکانیک در زمینه طراحی و ساخت انواع کانوایر ها و نوار نقاله اسکرو فعالیت دارد.
برای ارتباط بیشتر و مشاوره با کارشناسان ما در تماس باشید.
یکی از بهترین مقاله ها در زمینه نوار نقاله و کانوایر
دمتون گرم که برای ما دانشجوها باب اشنایی با نوار نقاله رو باز میکنین