امروزه از چسبها برای اتصالات فلزات (چسب فلز) نیز استفاده میشود و چسبهایی که در فرآیندهای ساخت و تولید و مونتاژی شامل سطوح فلزی و سایر قطعات استفاده میشوند به دو دسته تقسیم میشوند:
چسب های سازهای: که برای مقید ساختن قطعات استفاده میشوند و برای تحمل بار استفاده میشود.
چسب های ماشین آلات: که عموماً آب بندی یا نیرویی نگهداری اتصالات مکانیکی را تقویت و تکمیل میکنند
با دانستن مزایای کاربردی و فرایندی این چسب ها ارائه میکنند میتوان به طور موثری عملیات تولید را ساده کرده و مجموعههای بزرگ را مونتاژ کرد و در عین حال هزینههای کلی مونتاژ را پایین آورد.
نمونه چسب فلز
چسبهای سازهای
مقاومت حرارتی و شیمیایی یک چسب برای اتصال فلزات مهم میباشند لایه فلز و چسب فلز تفاوت زیادی در ضریب انبساط حرارتی دارند که در اثر سرد و گرم شدن مداوم میتواند باعث تضعیف اتصال شود.
برخی از چسبها به میزان کافی حالت فنری دارند تا این تنشها را خنثی کنند برای فلزاتی مثل آلومینیوم و آهن که یک لایه سست اکسید میتواند در محیط مرطوب در سطح آنها شکل بگیرد برخی از چسب فلز از رسیدن رطوبت به سطح فلز در محل اتصال جلوگیری میکنند.
نمونه کاربرد چسب سازه ای
هفت خانواده از چسبها به طور معمول برای اتصال فلزات استفاده میشود چهار تا از آنها معمولاً برای اتصال فلزات استفاده می شوند شامل:
چسب های اکریلیک دوجزئی بدون نیاز به مخلوط شدن قبل از اتصال
چسب های اکریلیک دوقلو مخلوط شدنی
چسب های دوقلو اپوکسی
چسب پلی اورتان
این چسب فلز، اتصالاتی با استحکام بالا را ایجاد میکنند و میتوانند در محیطهای نامناسب مقاومت کنند.
سه گروه دیگر شامل چسبهای:
سینو اکریلیتها
اکریلیتها حساس به نور
سیلیکونها
برای کاربردهای خاص مناسب اند اما مقاومت کمتری در محیط های نامناسب داشته و استحکام پایین تری نسبت به سایر گروه ها دارند.
چسب فلز اکریلیک دو جزئی بدون نیاز به مخلوط شدن:
استفاده از این چسب اکریلیک نیاز به مخلوط کردن دو جزء قبل از اتصال نیست هر جزء را روی یک قطعه میماند که پس از اتصال با هم ترکیب میشوند این گروه از چسبها محکم و بادوام است و میتواند استحکام اتصال را خیلی سریع ایجاد کنند ولی عمق کمی دارند.
نمونه چسب های اکریلیک دوجزئی بدون نیاز به مخلوط شدن
چسب فلز اکریلیک دوقلو مخلوط شدنی:
چسب های اکرولیک دوقلو مخلوطی عمق عملکرد بیشتری دارند و محکم و بادوام هستند ولی به زمان بیشتری برای عمل آوری نیاز دارند.
دوقلو اپوکسی:
استحکام بالا دوام و عمق عملکرد و مقاومت دمایی عالی ارائه میکنند ولی نسبت به خانواده اکریلیکها کندتر عمل میکنند.
پلی اورتانها انعطاف و استحکام ممتازی ایجاد میکند ولی نسبت به اکریلیکها دیرتر عمل میکند و تنها تا ۳۰۰ درجه فارنهایت (150درجه سانتی گراد) مقاومت میکنند.
نمون کاربرد چسب پلی اورتان
سینو اکریلیتها:
یا چسبهای فوری مواد شیمیایی یک قسمتی هستند که در دمای محیط به سرعت عمل کرده و استحکام برشی بالای ایجاد میکند البته این حسن در مقابل از دست دادن عمق عمل کم و مقاومت کم در برابر پوسته شدن میباشد.
نمونه کاربرد چسب سینو اکریلیت ها
اکریلیتها حساس به نور:
با عمل آوری نوری چنانچه در برابر نور مناسب قرار گیرند ظرف چند ثانیه عمل میکند و استحکام خوبی ایجاد میکنند ولی به طور کلی باید در جایی مورد استفاده قرار گیرند که یکی از سطوح بتوانند نور را در راستای اتصال عبور دهد.
سیلیکونها:
زمان عمل آوری بیشتر و چسبندگی کمتری دارند ولی ویژگیهای خود را در بازه وسیعی از دما حفظ میکنند و مقاومتی عالی در برابر شرایط محیطی نشان میدهند.
بهترین نوع چسب سازه برای یک کاربرد با توجه به عوامل مهمی مثل سطوحی که باید متصل گردند، محیط کاربری نهایی و فرآیند تولید انتخاب شود.
اصطلاح چسب ماشین آلات برمیگردد به چسبهای فلز که عموماً برای کاربردهایی مانند قفل رزوه ،نگهداری صلب مجموعههای استوانهای و آب بندی بین فلنج ها استفاده میشوند.
چسب رزوه
یک چسب فلز تا زمانی که با اکسیژن تماس نداشته باشد در کنار یونهای فلزی مانند یونهای مس یا آهن باقی میماند برای مثال هنگامی که یک چسب فلز در مونتاژ رزوهای بین پیچ و مهره قرار میگیرد به سرعت عمل میکند و سخت میشود تا اتصال محکم همراه با چسبندگی مقاومی را بین بسیاری از فلزات شکل دهد.
اگرچه کاربرد چسبهای فلز بسیار متنوع هستند ولی چسبها در اکثر موارد مقاومت برشی بالا و خمپذیری خیلی کم و یا مقاومت کم در برابر پوسته شدن از خود نشان میدهند.
هنگامی که محصولات چسب فلز برای قفل کردن یک مجموعه رزوهای به یکدیگر مورد استفاده قرار میگیرند از شل شدن و خوردگی مجموعه جلوگیری میکند نیروی کلمپ مناسب را نگهداری میکنند و باعث ایجاد گشتاور کنترل شدهای برای باز کردن مجموعه میشوند.
وقتی که مایع قفل کننده رزرو عمل میکند زنجیرههایی از پلیمر را تشکیل میدهد که راه خود را به داخل هر نقصی که در رزوهها وجود داشته باشد پیدا میکنند.
چسب فلز به طور کامل شکافهای میکروسکوپی بین سطوح متداخل رزوه ها را پر میکنند تا مجموعه رزوه را تثبیت و آب بندی کرده و از حرکتهای بعدی جلوگیری نماید همچنین اتصال را در برابر خوردگی که در اثر رطوبت گازها و سیالات اتفاق میافتد محافظت کنند.
برای عملیات تولیدی که در آن کاربرد چسبهای مایع قفل کننده رزوه مطلوب نیست، قفل کنندههای رزوه خشک موجودند که در حین مونتاژ مجموعه رزوهای عمل میکنند. ضخامت بیشتر این نوع چسبها باعث شده است که کاربرد وسیعی در زمینه آب بندی مقاطع لولههای رزرو شده به یکدیگر پیدا کنند. این مواد علاوه بر از بین بردن شل شدن رزوه مانع سائیدگی نیز میشود و از نشتی اتصال جلوگیری میکنند.
چسب بیرینگ
برای یک مجموعه صلب استوانهای مثل اتصال شافت و بوش چسبها و مواد نگهدارنده شما را قادر میسازد تا مجموعههایی را متصل کنید که مونتاژ آنها تنها از طریق جازدن انقباضی یا پرسی ممکن بوده است. مونتاژ انقباضی و پرسی اغلب مستلزم تلرانسهای دقیق تولیدی و پرداخت سطحی پرهزینه شامل سرد و گرم کردن پر زحمت اجزا پیش از مونتاژ هستند و میتوانند به تابیدگی مجموعه منجر شوند.
مواد نگهدارنده به شما امکان می دهند که تلرانسها را باز کنید الزامات پرداخت سطح را ساده کنید و مجموعه مونتاژی مقاومی را تولید کنید.
چسبها همچنین به طور وسیعی به عنوان واشرهایی “در محل شکلگیرنده” که آب بندی بین سطوح فلنج را تامین میکنند، مورد استفاده قرار میگیرند.
به این علت که این مواد به شما امکان می دهند اتصالی دقیق بین سطوح فلزی فلنج ایجاد کنید، نیاز به پرداخت سطحی سختگیرانه و کنترل شده فلنجها را برطرف میکنند. همچنین مشکلاتی را که برای واشرهای فشاری اتفاق میافتد (مثل کم شدن فشار، آزاد شدن پیچ و شل شدن اتصال) را رفع میکنند.
کاربردهای چسب فلز
چسب ها مزایای بسیاری دارند به طوری که آنها را به عنوان یک گزینه جایگزین قابل توجه در برابر اتصالهای مکانیکی و یا حرارتی مانند جوشکاری و لحیم کاری مطرح میکند.
چسب ها میتوانند برای سطوح غیر مشابه با نقاط ذوب متفاوت موثر باشند آنها باعث ایجاد اعوجاج، تخریب رنگ یا خزش جوشکاری نمیشوند نیازی نیست که سوراخهایی برای اتصال در ماده ایجاد شود.
بارهای تنشی را روی سطوح پهن به یکنواخت توزیع میکنند.
از دیگر کاربردهای چسب فلز استفاده گسترده در صنایع الکترونیک است که به جای استفاده از لحیم و روغنهای حرارتی از این جسب استفاده میشود.
از چسب فلز برای چسباندن فلزات مانند آلومینیوم، تیتانیوم، مس، برنج و….به سطوح مختلف استفاده میشود.
یکی دیگر از کاربردهای چسب فلزات پر کردن حفرهها و ترکهای موجود در سطح قطعات است.
باعث ایجاد اعوجاج، تخریب به رنگ و طعم تابیدگی جوشکاری که عملیات اصلاحی بعدی مانند سنگزنی و یا رنگ آمیزی را میطلبد نمیشوند.
نیازی به سوراخکاری ماده برای آمادهسازی اتصال ندارند. حذف کردن ماده (ایجاد سوراخ) ممکن است طراحی مجموعه را تغییر داده و سطح را تضعیف کند.
بارهای تنشی را روی سطوح پهن و یا به طور یکنواخت توزیع کرده و تنش را روی اتصال کاهش میدهند.
داخل مجموعه دیده نمیشوند.
در برابر تنشهای خمشی و ارتعاشی مقاومت میکنند.
مانند یک باند اتصال را آب بندی کرده و آن را در برابر خوردگی محافظت میکند.
به سادگی می توانند سطوحی با شکلهای نامنظم را متصل کنند.
مقاومت حرارتی بالایی دارند و می توانند مواد حساس به حرارت را متصل نمایند.
روی وزن مجموعه تاثیر چندانی ندارند.
چسب فلز استحکام بالایی در برابر آب و دیگر حلالها دارد
در کمترین زمان ممکن اتصال انجام میشود و در برابر سرما، مواد روغنی و … مقاوم است.
معایب چسب فلز
متصل کردن و عمل کردن چسب برای رسیدن به بیشترین نیرو، ممکن است زمان مونتاژ را افزایش دهد.
آمادهسازی سطوح باعث افزایش زمان و هزینه مواد میشود
این نوع اتصالات نمیتوانند به آسانی دمونتاژ شوند.
نحوه استفاده از چسب فلز
صرف نظر از اینکه چه نوع مورد استفاده قرار میگیرد آمادهسازی سطح برای اطمینان از داشتن قید چسبی محکم و بادوام نکته مهمی است، زیرا استحکام قید بستگی زیادی دارد به درجه آمیختگی بین لایهها و چسب دارد. بنابراین سطح مورد نظر باید خشک و هیچگونه گرد و غبار و مواد چرب نداشته باشد.
زنگ زدگی سطح مانع چسبندگی میشود و باید برای اطمینان از اتصال بهینه از بین برود بعضی از فلزات مثل فولاد کربنی به روغنها و سایر ضد زنگها آغشتهاند که میتوانند مزاحم فرآیند مونتاژ باشند.
اگرچه چسب های خاصی میتواند سطوح را با وجود آلودگی بچسبانند ولی بقیه چسبها به فرآیند تمیزکاری مقدماتی پیش از مونتاژ نیاز دارند
شکست اتصال به جای استحکام
شکست اتصال به ندرت ممکن است در اتصال چسبی اتفاق افتد چه به دلیل طراحی ضعیف، تمیز کاری و آمادهسازی ناکافی سطح و چه به علت انتخاب نامناسب چسب برای مواد و محیط کاری، مجموعه ها باید همیشه به درستی در فاز طراحی مورد آزمایش قرار گیرند تا اطمینان حاصل گردد که مقید سازی در حین تولید و طول عمر کاری دستگاه موفقیت آمیز است.
درود و سپاس
بسیار عالی و مفید بود
کلا آشنایی پیدا کردم
ممنون از شما مهندس جان
امیدواریم مقاله چسب فلز براتون مفید بوده باشه
مطلبتون در مورد چسب فلز عالی بود