آموزش تلرانس گذاری ابعادی و هندسی (gd&t) مقدماتی

• آیا برای شما پیش آمده که قطعه‌ای را بر اساس تلرانس ابعادی تولید کنید و مونتاژ نشود؟
• چگونه میتوانیم از دوباره‌ کاری‌ها و اصلاح قطعات ساخته شده جلوگیری کنیم؟
• آیا با نقشه‌های تلرانس گذاری شده‌ای مواجه شده اید که ندانید چگونه قطعات را تولید و کنترل کنید؟
• چطور می‌توانیم همزمان با افزایش کیفیت، قیمت محصول را نیز کاهش دهیم؟
• آیا ضایعات تولید شما بالاست؟
• نحوه تلرانس گذاری ابعادی و هندسی قطعات به چه ترتیب انجام می‌شود؟
• چگونه با دیدن نقشه از اهداف طراحی آگاه شویم؟
• نحوه استاندارد سازی عملیات بازرسی و مونتاژ قطعات به چه نحوی است؟

تلرانس گذاری ابعادی و هندسی (gd&t) را به صورت کاربردی یاد بگیرید!

اهمیت اعمال تلرانس گذاری ابعادی و هندسی بر روی نقشه

تلرانس گذاری هندسی یکی از مهمترین استانداردها برای داشتن قطعات سالم می‌باشد. همانطور که در تصویر صفحه دوم استاندارد آمریکایی ASME y14.5 می‌بینید، این استاندارد بر اساس نیاز وزارت دفاع آمریکا و همینطور مرکز تحقیقات ارتش آمریکا تدوین شده است. که اهمیت موضوع و این استاندارد را نشان می‌دهد. ما در این دوره نحوه استفاده از استاندارد برای داشتن یک محصول با کیفیت را به طور عملی با بررسی بیش از 100 نقشه مهندسی درقالب آموزش تلرانس گذاری ابعادی و هندسی مقدماتی به مدت 17 ساعت را آماده کرده‌ایم. که بر خلاف آموزش‌های موجود به روخوانی از استاندارد نپرداخته‌ایم بلکه کاربرد هر نقشه را بررسی کرده‌ایم.

علاوه بر این در این پکیج آموزشی کتاب آقای آل نیومن به ارزش 95 دلار را نیز هدیه خواهید گرفت. ( لینک مشاهده قیمت کتاب در سایت آقای آل نیومن )

این دوره  دارای گروه تلگرامی برای حل تمرین، رفع اشکال و بررسی نکات و نقشه های جدید می باشد.

این دوره به 6 بخش تقسیم شده است. که سر فصل‌ها را می‌توانید مشاهده کنید:

بخش اول: علائم و سمبل‌های رایج تلرانس گذاری هندسی

مقدمه‌ای بر تلرانس‌ گذاری ابعادی و هندسی

استانداردهای مختلف تلرانس گذاری شامل استاندارد آمریکایی ASME y14.5 (2018)  و ISO1101 (2017)

مدارک بین المللی تلرانس گذاری ابعادی و هندسی

علائم و سمبل‌ها

نحوه خواندن نقشه‌های تلرانس گذاری هندسی شده

چهارده کارکتر تلرانس هندسی

مفاهیم MMC و LMC

بخش دوم: تلراس ابعادی ( سیستم حدی)

مفاهیم ویژگی با انداه و بدون اندازه

فانون اول ( اصل تیلور، پوش)

استثنئات قانون اول

ایرادات تلرانس ابعادی

بخش سوم: تلرانس گذاری هندسی چگونه کار می‌کند؟

مبهم و ناواضح بودن تلرانس ابعادی

تفاوت تلرانس ابعادی و هندسی از نظر شکل ناحیه تلرانسی

تاثیر و کاربرد ویژگی اصلاح کننده در حالت Maximum material condition

تاثیر و کاربرد ویژگی اصلاح کننده در حالت Least material condition

تاثیر و کاربرد ویژگی اصلاح کننده در حالت Regardless of feature size

تمرین

بخش چهارم: ارزیابی تلرانس موقعیت

مقدمه‌ای بر صحت سنجی قطعات

صحت سنجی تلرانس موقعیت در حالت های تاثیر و کاربرد ویژگی اصلاح کننده در حالت Maximum material condition و Least material condition

جداول تبدیل تلرانسی( اینچی و متریک)

گیج کاغذی

کاربردگیج کاغذی

تمرین

بخش پنجم:انواع طرح‌ها و نقشه‌های مهندسی و وضعیت مجازی

نقشه طراحی محصول

نقشه فرآیند تولید

نقشه کنترل کیفیت و اندازه‌گیری قطعات

محاسبه وضعیت مجازی

تمرین

بخش ششم: مبناها

درجات آزادی قطعات

الویت مبناها

ایرادات نداشتن مبنا در تلرانس ابعادی

شبیه سازی مبناها در واقعیت و نمونه‌های صنعتی

محل قرار گیری مبناها

تاثیر Least material boundary بر مبناها

تاثیر Maximum material boundary بر مبناها

محاسبات مبناها

گیج کاغذی در مبناها

مبناهای هدف

کاربرد مبناهای هدف در قطعات ریخته‌گری، تزریق پلاستیک، ورقکاری، فورج و…

بررسی مبنای هدف در پره توربین

بررسی مبناهای هدف در کاپوت خودرو

محاسبات مبناها در قطعات ریخته‌گری شده و ماشینکاری شده

مبناهای پیشرفته

مبناهای قابل حرکت

مبناهای هدف سطح شیب دار

تمرین

مخاطبین دوره:

اگر رشته شما مهندسی مکانیک، مهندسی هوافضا و مهندسی مواد، نقشه کشی صنعتی، طراحی صنعتی، مهندسی صنایع و…است می دانید که نقشه مهندسی یکی از با ارزش‌ترین مدارک می‌باشد. که توانایی خواندن و برداشت اطلاعات و همچینین اعمال تلرانس‌ها یکی مهمترین بخش‌های طراحی قطعات صنعتی می‌باشد. تا بتواند قطعات را درست و اصولی تولید و کنترل کنید. تمام افرادی که با نقشه‌های مهندسی سروکار دارند حتما این دوره برایشان مفید خواهد بود. علاوه بر این اگر رشته شما نیز مهندسی‌های ذکر شده نیست و به مباحث نقشه کشی، طراحی اصولی قطعات، نحوه تولید قطعات بر اساس تلرانس ابعادی و هندسی و کنترل کیفیت علاقه دارید این دوره از صفر توضیح داده شده است. و شما نیاز به  هیچ پیش نیازی یا آموزش دیگیری ندارید.

1. پشتیبانی از طریق تلفن
2. ارتباط از طریق  گروه تلگرام با پشتیبان ویژه دوره و مدرس دوره
3. ارتباط از طریق واتس‌اپ با پشتیبان ویژه دوره و مدرس دوره
4. رفع اشکال ماهیانه به صورت وبینار

فصل اول: علائم و سمبل‌ها

تلرانس گذاری ابعادی وهندسی مقدماتی (GD&T) یک زبان بین ‌المللی است. و مانند زبان‌های دیگر قواعد و گرامر مخصوص به خود را دارد. این قواعد و گرامرها همان علائم و سمبل‌هایی هستند که در تلرانس گذاری هندسی استفاده می‌شود.

در این فصل ابتدا با انواع استانداردهای تلرانس گذاری هندسی آشنا می‌شویم. و دو استاندارد آمریکایی ASME y14.5 (2018)  و ISO1101 (2017) مورد بررسی قرار می‌دهیم. این دو استاندارد حدود 70 دصد تشابه دارند و مرجع بسته آموزشی تلرانس گذاری ابعادی و هندسی مقدماتی استاندارد آمریکایی ASME y14.5 (2018)  می‌باشد. و تنها اختلافاتی که در دو استاندارد باشد را مورد بررسی قرار می‌دهیم به این دلیل که استاندارد ASME y14.5 (2018)  کاملتر می‌باشد.

علاوه بر این مدارک بین المللی تلرانس گذاری ابعادی و هندسی (GD&T) نیز مورد بررسی قرار می‌گیرد. تا افرادی که قصد مهاجرت دارند نیز با روند مطالعه و شرکت در این آزمون آشنا شوند.

سپس جدول علائم مربوط به تلرانس گذاری هندسی مورد بررسی قرار می‌گیرد. و کاربرد هر علامت با مثال آموزش داده می‌شود.

از مهمترین اهداف این فصل نحوه خواندن و برداشت اطلاعات و اهداف طراحی است. در این فصل با نحوه خواندن درست و اصولی نقشه‌های تلرانس گذاری شده ابعادی و هندسی (GD&T) آشنا می‌شویم.

دانستن تفاوت تلرانس ابعادی و تلرانس هندسی (GD&T) و کاربرد هر کدام در جای خود باعث می‌شود دید خوبی برای طراحی داشته باشیم. در این فصل به تفاوت این دو تلرانس مهم با چند مثال نیز پرداخته شده است.

در این فصل با 14 کاراکتر تلرانس هندسی شامل:

• تلرانس فرم : تختی، راستی، دایروی و استوانه ای بودن
• تلرانس جهت: زایه داری، توازی و تعامد
• تلرانس موقعیت: تقارن، هم مرکزی و موقعیت
• تلرانس پروفیل: پروفیل خط و پروفیل سطح
• تلرانس لنگی: لنگی و لنگی کل

آشنا میشویم و نحوه برداشت اطلاعات فنی از این کاراکترها را مشخص می‌کنیم.

چهارچوب کنترل ویژگی (Feature control frame) و از 3 خانه اصلی تشکیل شده است. خانه اول مربوط به چهارده کاراکتر تلرانس هندسی، خانه دوم مربوط به شکل ناحیه تلرانسی، مقدار تلرانس هندسی و تعدیل کننده‌ها می‌باشد و خانه سوم خانه مبناها است. که در این فصل به طور کامل آموزش داده می‌شود.

در انتهای این فصل نیز به بررسی مفاهیم MMC و LMC و نحوه محاسبه آنها در نقشه‌ها می‌پردازیم.

این فصل در همینجا به پایین نمی‌رسد! از آنجایی که حل تمرین و نمونه نقشه در این آموزش مورد اهمیت است، به برررسی چند نقشه و تمرین می‌پردازیم .

فصل دوم: سیستم تلرانس ابعادی ( سیستم حدود اندازه)

در این فصل ابتدا با مفهوم ویژگی با اندازه (Feature of size) و ویژگی بدون اندازه آشنا می‌شوید. که یکی از مهمترین مباحث پایه‌ای است که در فصول آینده هم به شدت کاربرد دارد.

مبحث بعدی در این فصل قانون اول (اصل تیلور، پوش) می‌باشد. در این قانون گفته می‌شود که می‌توان به جای تلرانس فرم که شامل تختی، راستی، دایروی بودن و استوانه‌ای بودن است می‌توان تلرانس ابعادی به کار برد و تلرانس سایز در دل خود تلرانس فرم را نیز دارد. اما کجا و در چه شرایطی؟

در ادامه به استثناهای قانون اول تلرانس گذاری ابعادی و هندسی می‌پردازیم.

در قسمت سوم به بررسی اینکه چرا باید تلرانس هندسی استفاده کرد و تلرانس ابعادی چه مشکلاتی را بوجود می‌آورد، در چه قطعاتی باید از تلرانس ابعادی و در چه قطعاتی از تلرانس هندسی استفاده کرد می‌پردازیم.

در نهایت این فصل نیز با حل چند تمرین به پایان می‌رسد.

فصل سوم: تلرانس گذاری هندسی (GD&T) چگونه کار می‌کند؟

یکی از بزرگترین ایرادات تلرانس ابعادی مبهم بودن و دوپهلو بودن آن است. همین مبهم بودن باعث می‌شود هر شخص هر طور که دلش می‌خواهد از نقشه برداشت کند. پس بهتر است بتوانیم نقشه‌های مهندسی با تلرانس ابعادی را به تلرانس هندسی تبدیل کنیم. چگونه می‌توان تلرانس ابعادی را به هندسی تبدیل کرد؟ در این قسمت از آموزش به این موضوع مهم پرداخته‌ایم.

شکل ناحیه تلرانسی در تلرانس ابعادی مربعی است. و اگر این مربع را به دایره تبدیل کنیم مساحت شکل ناحیه تلرانسی افزایش می‌یابد. در نتیجه مقدار جابجایی و خطای مجاز بیشتر می‌شود. و با اینکار 57 درصد قطعات با تلرانس ابعادی که از کنترل کیفیت مردود میشدند را به قطعات مورد تایید تبدیل می‌کنیم.

یکی دیگر مباحث مهم تلرانس گذاری ابعادی و هندسی (GD&T) تاثیر و کاربرد تعدیل کننده‌ها (ویژگی‌های اصلاح کننده) و در حالت‌های MMC و LMC و RFS چگونه است.

بعد از پایان این فصل نیز به بررسی تمرین‌ها و مباحث گفته شده پرداخته‌ایم.

فصل چهارم: ارزیابی تلرانس موقعیت (صحت سنجی موقعیت قطعات)

امروزه یکی از پرکاربردترین اتصالات، اتصال پیچ و مهره به یکدیگر است. به همین منظور نقش سوراخ‌ها و کنترل موقعیت آن اهمیت زیادی دارد. در این فصل به صحت سنجی موقعیت سوراخ‌ها می‌پردازیم. و اگر در صحت سنجی مردود شوند، با تکنیک‌های گفته شده قطعه مردود را به قطعه قابل قبول تبدیل می‌کنیم. ( در این فصل نکات طلایی گفته می‌شود که در هیچ کجا به آنها اشاره نشده است و حاصل سال‌ها تجربه است)

کنترل کردن تلرانس‌های موقعیت در قطعات با تولید بالا زمانبر می‌باشد. به همین دلیل تلرانس گذاری هندسی (GD&T) گیج کاغذی (Paper gage) را معرفی می‌کند که بسیار پرکاربرد می‌باشد. که یک کاغذ شطرنجی و کاغذ طلقی می‌توانید قطعات مردود را به تایید تبدیل کنید.

یکی از مهمترین بخش‌های گیج کاغذی (Paper gage) پر کردن جداول مربوط به آن است. در این آموزش به صورت کاربردی این موارد را بررسی می‌کنیم.

فصل پنجم: انواع طرح‌ها و نقشه‌های مهندسی برای رسیدن به یک محصول با کیفیت

برای داشتن محصول با کیفیت طبق استاندارد تلرانس گذاری هندسی ASME y14.5 (2018)  باید سه طرح و برنامه داشت.

نقشه طراحی محصول: این نقشه عملکرد قطعه را بدون توجه پروسه تولید توسط مهندسین طراحی تعریف می‌شود. این نقشه از مهمترین اسنادی است که در واحد طراحی توسط مهندسان طراح ایجاد می‌شود. و با توجه به عملکرد مهندسین تلرانس‌های ابعادی و هندسی (GD&T) قطعات را مشخص می‌کند. این نقشه با ارزش‌ترین مدرک مهندسی می‌باشد که تمرکز این دوره بر این نوع نقشه است.

نقشه طراحی فرآیند تولید: نوشتن طرح و برنامه فرآیند برای یک قطعه می‌تواند به صورت رسمی یا غیر رسمی باشد. به طور مثال طرح تولید موتور خودرو که از چندین روش تولید و فرآیند نوشته می‌شود با طرح تولید یک پین ساده متفاوت است.

طرح کنترل کیفیت ابعادی و هندسی قطعات: در این طرح مهندسین کیفیت با توجه به نقشه تلرانس گذاری شده ابعادی و هندسی روش ابعاد برداری و اندازه‌گیری قطعات را با توجه به الویت‌های چهارچوب کنترل ویژگی (Feature control frame) و همینطور تجهیزات و ابزار اندازه‌گیری که سازمان مربوطه دارد روش اندازه گیری را مشخص می‌کند.

در قسمت بعدی از این فصل به وضعیت مجازی Virtual condition می‌پردازیم اگر یک قطعه را طراحی کردیم تلرانس‌ ابعادی و هندسی قطعه مقابل به چه شکل خواهد بود؟ آیا چهارچوب کنترل ویژگی  (Feature control frame)هر قطعه روی قطعه مقابل تاثیر می‌گذارد؟ ذر این بخش به طور کامل به این مباحث پرداختیم.

فصل ششم: مبناها Datums

پرکاربردترین مبحث تلرانس گذاری ابعادی وهندسی (GD&T) فصل مبناها می‌باشد. این فصل را می‌توان به 4 بخش مجزا تقسیم نمود:

بخش اول: چهارچوب مرجع مبنا

هر قطعه رد فضا 6 درجه آزادی دارد. برای اینکه بتوان قطعات را تولید کرد باید تعداد درجات ازادی آن را گرفت و قطعه را فیکس کرد. یکی از مهمترین کاربرد مبناها فیکس کردن قطعات است. مبحثی که در تلرانس ابعادی وجود ندارد و یکی از دلایل ضایعات بالای تولید می‌باشد.

در این فصل با انواع مبناها و شبیه سازهای واقعی آن در صنعت آشنا می‌شوید.

بخش دوم: تعدیل کننده‌ها ( اصلاح کننده‌های) مبنا

در این بخش تاثیر MMB و LMB در تولید و کاربرد هر ویژگی در قطعات مختلف را بررسی می‌کنیم.

در این فصل نیز از گیج کاغذی استفاده می‌کنیم تا موقعیت سوراخ‌هایی از نظر کنترل کیفیت مردود شده‌اند را دوباره مورد استفاده قرار دهیم. و دوباره به چرخه تولید برگردانیم.

همچنین در این فصل به موارد و نکات بیشتر مانند الزام همزمانی در مبناهای تلرانس هندسی اشاره شده است.

بخش سوم: اگر قطعات ریخته‌گری، تزریق پلاستیک، ورقکاری، فورج و… باشد مبناهای آن‌ها چگونه تعیین می‌شود؟ با توجه به اینکه این قطعات سطح صاف ندارند نحوه مبنا گذاری آن‌ها چگونه است؟ به طور مثال آیا نیازی هست قطعات ریخته‌گری شده تماما ماشینکاری شوند یا تنها قسمتی از قطعه عملکرد صحیح را می‌دهد؟ این قسمت‌ها را چگونه مشخص می‌کنند؟

در این فصل با مثال‌های کاربردی مثل مبنا گذاری درپره توربین، در کاپوت خودرو و… می‌پردازیم. و به نحوه محاسبه مبناها در حالتی که ریخته‌گری شده و سپس ماشینکاری شده اشاره می‌شود.