روانکاری بیرینگ
نحوه روانکاری بیرینگ یا گریس کاری بلبرینگ چیست؟
روانکاری بیرینگ؛ فرآیند معرفی یک روان کننده، معمولاً یک سیال یا گریس، برای به حداقل رساندن اصطکاک و سایش بین قسمت های متحرک یک یاتاقان است. بلبرینگ ها اجزای مکانیکی هستند که از حرکت محورهای چرخشی یا لغزنده در یک ماشین یا سیستم پشتیبانی میکنند. آنها در طیف گسترده ای از کاربردها از جمله وسایل نقلیه، ماشین آلات صنعتی و لوازم خانگی استفاده میشوند.
روغن کاری بلبرینگ برای عملکرد مناسب و طول عمر بیرینگ ها بسیار مهم است. هنگامی که دو سطح با هم تماس پیدا میکنند و روی هم میلغزند یا میغلتند، اصطکاک ایجاد میشود که منجر به گرما، سایش و آسیب احتمالی میشود. روانکارها یک لایه نازک بین سطوح ایجاد میکنند و اصطکاک را کاهش میدهند و از تماس مستقیم فلز با فلز جلوگیری میکنند.
انواع مختلفی از روان کننده ها وجود دارند که برای روانکاری یاتاقان ها از جمله روغن ها و گریس ها استفاده میشود. روغن ها معمولا برای کاربردهای با سرعت بالا و زمانی که نیاز به اتلاف حرارت و گرمای کارآمد وجود دارد استفاده میشوند. از طرف دیگر، گریس ها لزج تر و چسبناک تر هستند و حاوی یک عامل غلیظ کننده هستند و چسبندگی بهتری به سطوح یاتاقان دارند. گریس ها اغلب برای کاربردهای با سرعت کم یا بارگذاری زیاد و سنگین ترجیح داده میشوند، زیرا آب بندی بهتر و روانکاری طولانی مدت را فراهم میکنند.
اصول روانکاری بلبرینگ و رولبرینگ یا روانکاری مناسب یاتاقان ها شامل انتخاب روانکار مناسب بر اساس عواملی مانند شرایط عملیاتی، سرعت، بار و دما است. روانکار از طریق روش های مختلفی از جمله گریس کاری دستی، سیستم های روانکاری خودکار یا سیستم های حمام روغن روی بلبرینگ اعمال میشود. نگهداری و نظارت منظم بر وضعیت روانکار برای اطمینان از عملکرد بهینه یاتاقان و جلوگیری از خرابی زودرس، ضروری است.
نحوه روانکاری بیرینگ چیست؟
در توربین ها، کمپرسورها و بصورت کلی؛ در تجهیزات دوار، نقش اصلی حرکت بر عهده بیرینگ ها بوده و این بیرینگ ها هستند که با کارکرد مطلوب و کارآیی خود، چرخش تجهیزات دوار را تضمین میکنند. برای افزایش کارکرد و کارآیی، روانکاری بیرینگ ها باید به صورت دقیق و مرتب انجام پذیرد تا از تماس مستقیم سطح به سطخ فلز و قطعات و همچنین از خورندگی و زنگ زدگی جلوگیری گردد. اینکه ما از چه نوع روغن یا گریسی برای روانکاری بلبرینگ استفاده کنیم برمیگردد به نحوه انتخاب نوع روانکار (روغن یا گریس) که تابع عوامل متعددی مانند سرعت کارکرد، بار و دما خیلی مهم میباشد. شرایط کاری بیرینگ گویای نحوه روانکاری بیرینگ و نیازمندی آن (گریس یا روغن) است.
برای روغن کاری بلبرینگ ها، از چه روانکاری استفاده میشود؟
یاتاقان ها را میتوان با استفاده از انواع مختلفی از روان کننده ها، بسته به کاربرد و شرایط کاری خاص، روانکاری کرد. در اینجا روان کننده های رایج برای روانکاری یاتاقان ها عبارتند از:
1- روغن Oil
انواع مختلفی از روغن ها مانند روغن های معدنی، روغن های سنتتیک و روغن های مخصوص می توانند برای روانکاری بلبرینگ استفاده شوند. روغن ها اغلب در کاربردهای با سرعت بالا یا جایی که اتلاف حرارت و گرمای کارآمد مورد نیاز است، استفاده میشوند. آنها روانکاری خوبی را فراهم میکنند و میتوانند به طور موثر اصطکاک بین سطوح بلبرینگ را کاهش دهند.
2- گریس Grease
گریس یک روان کننده نیمه جامد است که از یک روغن پایه و یک عامل غلیظ کننده، معمولاً یک صابون تشکیل شده است. ترکیبات گریس متشکل از یک روغن پایه و یک عامل غلیظ کننده است که معمولا یک صابون است. کاربرد گریس ها مزایایی مانند خواص آب بندی بهتر، افزایش چسبندگی به سطوح بلبرینگ و توانایی حفظ روانکاری بیرینگ برای دوره های طولانی تر را ارائه میدهند. گریس معمولا در روانکاری بیرینگ ها با کاربردهایی با سرعت کندتر یا بارهای سنگین تر استفاده میشود.
· گریس کاری چیست؟
گریس ها در واقع از ترکیب روغن های طبیعی یا سنتزی با یک غلیظ کننده (صابون های فلزی) تولید میگردند. گریس ها به صورت نیمه مایع تا حالت جامد بوده و سفتی گریس هم به میزان غلیظ کننده بستگی دارد.
3- روان کننده های جامد Solid Lubricants
در برخی کاربردهای خاص و تخصصی، روان کننده های جامد مانند گرافیت یا مولیبدن دی سولفید (MoS2) میتوانند مورد استفاده قرار گیرند. این مواد به عنوان پوشش به کار میروند یا در مواد یاتاقان تعبیه میشوند و حتی در شرایط سخت مانند دماهای بالا یا محیط های خلا، روانکاری را فراهم میکنند.
انتخاب روانکار بلبرینگ مناسب به عواملی مانند سرعت کار، بار، دما و شرایط محیطی بستگی دارد. برای تعیین بهترین روان کننده برای یک کاربرد یاتاقان خاص، مشورت با توصیه های سازنده یا مشاوره حرفه ای ضروری است. علاوه بر این، نظارت منظم بر وضعیت روان کننده و تامین مجدد، تکمیل یا تعویض به موقع برای اطمینان از عملکرد بهینه و مطلوب یاتاقان ضروری است.
گریس کاری (Grease Lubrication)
- در بیشتر شرایط معمول، از گریس برای روانکاری بلبرینگ و رولبرینگ استفاده میکنیم. اهمیت گریس کاری بیرینگ ها بسیار زیاد و کاربردی است. موارد اهمیت گریس کاری بلبرینگ عبارتند از:
- افزایش چرخه عمر، تضمین عملکرد کارآمد
- ویسکوزیته و چسبندگی بهتر به بیرینگ
- عدم شُره کردن و چکه کردن به خصوص در مواقعی که شفت حالت عمودی قرار دارد.
- عملکردی تقریبا مشابه کاسه نمد در مقابل ورود بعضی مواد زائد و رطوبت به داخل بیرینگ
- گریس زیاد موجب بالا رفتن سریع دما بخصوص در سرعت های بالا میشود. خفه کردن بیرینگ با گریس ممنوع میباشد.
- در بیرینگ های خریداری شده استاندارد، معمولاً %30-50 فضای داخل محفظه برینگ با گریس (توسط شرکت سازنده) پر شده تا فضای آزاد کافی جهت انتقال گرما از برینگ به محیط اطراف از طریق گریس امکان پذیر شود.
- فقط در سرعت های خیلی کم و خطر خوردگی زیاد توصیه میشود کل محفظه بیرینگ با گریس پر شود.
شرایط انتخاب نوع گریس به پارامتر های زیر بستگی دارد که عبارتند از:
- ویسکوزیته روغن پایه (ویسکوزیته به مقاومت سیال (روانکار) در مقابل جاری شدن اطلاق میشود.)
- درجه سفتی
- دمای کارکرد
- خاصیت ضد خوردگی
- بار
- نوع کارکرد (مداوم یا متناوب)
- سرعت چرخش
فرآیند روغن کاری یا روانکاری بلبرینگ چیست؟
فرآیند روانکاری بیرینگ شامل چندین مرحله برای اطمینان از کاربرد و توزیع مناسب روان کننده در سطوح یاتاقان است. در اینجا یک طرح کلی از فرآیند روغن کاری بلبرینگ آورده شده است:
1- آماده سازی (Preparation)
قبل از روغن کاری یاتاقانها، مهم است که اطراف آن را تمیز کنید و هرگونه کثیفی، زباله یا باقی ماندههای روان کننده قدیمی را از بین ببرید. این به جلوگیری از آلودگی کمک میکند و سطح تمیزی را برای روانکاری موثر تضمین میکند.
2- انتخاب روانکار (Selection of Lubricant)
روانکار مناسب را بر اساس عوامل و فاکتورهایی مانند شرایط عملیاتی، سرعت، بار و دما انتخاب کنید. برای تعیین مناسب ترین روان کننده برای کاربرد خاص به توصیه های سازنده رجوع کنید یا با کارشناسان ما در فرامکانیک بصورت رایگان مشورت کنید تا مناسب ترین روان کننده را برای کاربرد خاص تعیین کنید.
3- کاربرد روان کننده (Lubricant Application)
روش های مختلفی برای کاربرد روان کننده وجود دارد که بستگی به نوع روانکار و طراحی بلبرینگ دارد. روشهای رایج گریس کاری بلبرینگ عبارتند از:
· روانکاری دستی Manual Lubrication
با استفاده از تفنگ یا روغن کاری دستی یا روغن کش، روان کننده را مستقیماً روی سطح یاتاقان بمالید. برای گریس ها، اطمینان حاصل کنید که گریس به درستی در بلبرینگ کار میکند، فضای موجود را پر کرده و روانکار به طور مساوی توزیع میشود.
· سیستمهای روانکاری خودکار Automatic Lubrication Systems
در بسیاری از کاربردهای صنعتی، سیستمهای خودکار برای رساندن روانکار به یاتاقانها در فواصل زمانی منظم یا بر اساس پارامترهای تعیینشده به کار میروند. این سیستم ها ممکن است شامل سیستم های روانکاری متمرکز، سیستم های روغن کاری اسپری روغن یا سیستم های گریس خودکار باشد.
· حمام روغن یا پاشش روغن
برخی از بیرینگ ها، به ویژه بیرینگ های بزرگتر، برای غوطه ور شدن در روغن طراحی شدهاند. محفظه یاتاقان تا حدی با روغن پر شده است و به اجزای دوار (در حال چرخش) اجازه میدهد تا روانکار را روی سطوح یاتاقان بپاشند.
4- نظارت و نگهداری (Monitoring and Maintenance)
نظارت منظم بر وضعیت روانکاری و عملکرد بلبرینگ ضروری است. به طور دوره ای سطح روان کننده، کیفیت و سطح آلودگی را بررسی کنید. دما، ارتعاش و سر و صدا را برای شناسایی هرگونه نشانه ای از روغن کاری ناکافی یا مشکلات احتمالی پایش و نظارت کنید. با پیروی از دستورالعمل های سازنده، روانکار را در صورت نیاز دوباره پر یا تعویض کنید.
توجه به این نکته ضروری است که فرآیند روغن کاری و روانکاری بسته به کاربرد و تجهیزات خاص ممکن است متفاوت باشد. برای اطمینان از عملکرد بهینه یاتاقان و طول عمر بیشینه بلبرینگ ، همیشه به دستورالعمل ها و راهنمایی های سازنده برای روش صحیح روغن کاری بلبرینگ و روانکاری بیرینگ مراجعه کنید.
5- گریس کاری مجدد بیرینگ
گریس نیز مانند تمامی مواد ساختنی دیگر دارای طول عمر است. در مواقعی که عمر گریس در داخل یک بیرینگ از عمر خود برینگ کمتر باشد باید در فواصل معین، گریس مستهلک شده را جایگزین نمود. فواصل زمانی این کار بستگی به پارامتر هایی نظیر نوع و اندازه برینگ، بار، سرعت دورانی، دما و نوع گریس دارد.
شکل – گریس کاری مجدد بیرینگ
6- تعویض گریس
در صورتی که شما بصورت منظم در طول زمان های تعیین شده اقدام به شارژ، پر کردن و اضافه کردن گریس به بیرینگ کنید (معمولاً سه بار)، گریس اولیه باید به کلی از داخل برینگ پاک شده و گریس نوع کاملاً جایگزین شود. مقدار گریس جدید نیز به مقداری است که تمامی فضای داخل برینگ و %50-30 درصد فضای خالی داخل محفظه را پر میکند.
نحوه گریس کاری بلبرینگ را توضیح دهید؟
گریس کاری بلبرینگ به دو طریق انجام میشود: دستی و اتوماتیک (یا مکانیکی)
در گریس کاری دستی شما به صورت کامل فیزیکی و با دخالت و کمک دست نیروی ماهر باید تمامی سطح بیرینگ را با گریس روانکاری کنید. توجه شود که گریس کاری دستی نباید منجر به خفه کردن بلبرینگ و رولبرینگ شود. برایا این منظور در جهت روانکاری بلبرینگ و رولبرینگ ما مجاز به پر کردن 25% از فضای خالی بیرینگ هستیم.
اگر گریس کاری اتوماتیک، مکانیکی و یا ماشینی است، شما با محاسبات دقیق میتوانید مقدار مورد نیاز گریس کاری دوره را حساب کنید و با استفاده از تجهیزات پیشرفته مثل گریس پمپ تایمری و یا همان گریس پمپ اتومات که در فواصل زمانی مختلف تجهیز را گریس کاری مینماید و یا از گریس پمپ دستی، گریس پمپ هیدرولیک و گریس پمپ برقی در جهت روانکاری بیرینگ استفاده کنید. استفاده از این تجهیزات برای روانکاری بیرینگ نیازمند آموزش و تخصص مرتبط دارند که کارشناسان مجموعه فرامکانیک آمادگی ارائه راهحل ها و مشاوره های فوق تخصصی در جهت بهره مندی هر چه بهتر شرکت ها و کارخانه های تولیدی هستند.
جمعبندی
در مقاله بالا به سوالات زیر پاسخ صحیح دادهایم:
- تعریف گریس کاری بلبرینگ
- روانکاری بلبرینگ چگونه است؟
- نحوه روانکاری بیرینگ چیست؟
- اصول روانکاری بلبرینگ و رولبرینگ
- اشتباهات در روغن کاری بلبرینگ صنعتی
- مزایای روغن کاری بلبرینگ
- چه روانکاری برای بلبرینگ و رولبرینگ استفاده کنیم؟
دیدگاهتان را بنویسید